NIEZABITÓW KOLONIA
Pomnik pamięci jeńców radzieckich zamordowanych przez oprawców hitlerowskich w drodze do obozu w Poniatowej w dniu 1 listopada 1941 roku
Na skraju lasu „Dębniak” w Niezabitowie Kolonii znajduje się miejsce pochówku niewiadomej liczby jeńców radzieckich, nieznanych z imienia i nazwiska żołnierzy, którzy zginęli z wycieńczenia lub zostali zabici w drodze do obozu w Poniatowej.
1 listopada 1941 roku z likwidowanego w Białej Podlasce stalagu nr 307, do Nałęczowa przybył pierwszy transport jeńców radzieckich. Stąd byli oni prowadzeni pieszo do Poniatowej, gdzie jesienią tego roku dotychczasowe koszary i inne obiekty fabryczne przekształcono na obóz dla jeńców wojennych, który nosił nazwę stalag nr 359. Ogółem w 1941 r. do Poniatowej przybyło w trzech transportach ok. 24 tys. jeńców radzieckich.
>
Bez odpoczynku, w zwartej kolumnie, chociaż trudno było utrzymywać szyk zmęczonym żołnierzom, jeńcy radzieccy musieli pokonać ponad 20-kilometrowy dystans do miejsca, gdzie panowały nieludzkie warunki. Jeśli któryś z jeńców upadł w trakcie marszu i nie miał siły wstać, eskorta dobijała go strzałem z pistoletu lub przebijała bagnetem. Nierzadko w rowach i na polach mijanych miejscowości (Wąwolnica, Niezabitów, Kowala, Kraczewice), leżeli martwi żołnierze. Za kolumną jeńców jechały wozy, na które oddelegowani przez sołtysów (z rozkazu Niemców) Polacy, wrzucali zabitych lub zmarłych z wycieńczenia. Ciał było tyle, że nie nadążano z ich uprzątnięciem, dlatego pozostawiano je do następnych dni lub zakopywano w bezimiennych, często masowych mogiłach.
W jednym z takich miejsc, 30 lat po zakończeniu II wojny światowej, w 1975 r., mieszkańcy Miasta i Gminy Poniatowa uczcili pamięć pomordowanych.
< > model 3D
początek stronyII WOJNA ŚWIATOWA